Ελληνικά, παραδοσιακά καλάθια

  Μπορεί η τεχνολογία τα τελευταία χρόνια να υπάρχει στην ζωή μας ως ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, υπάρχουν όμως πράγματα που είναι αναντικατάστατα και συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να κινούνται στους παραδοσιακούς, ελληνικούς ρυθμούς. Ένα από αυτά είναι ψάθινα προϊόντα. Καλάθια, πανέρια, κοφίνια συνεχίζουν να κατασκευάζονται ακριβώς όπως παλιά, και να είναι το ίδιο αξιόπιστα και απαραίτητα τόσο για τις αγροτικές εργασίες, όσο και για διακοσμητικούς λόγους στο σπίτι, σε εστιατόρια κλπ.

  Τα υλικά παραμένουν τα ίδια. Βέργες ιτιάς, αποφλοιωμένες ή μη, καλάμι και λυγαριά, αυτά τα έβρισκαν άφθονα στα λαγκάδια όπου υπάρχει άφθονο νερό.
Το καλάμι κόβεται τον Γενάρη ή τον Φλεβάρη, πριν φουσκώσει, για να μην έχει πολλούς χυμούς. Η λυγαριά κόβεται τον Αύγουστο και η ιτιά τον Μάρτιο με Απρίλιο, για να κρατήσει καιρό. Το καλάμι αφού τεμαχισθεί, πλέκεται όσο είναι ακόμα χλωρό. Τις βέργες της ιτιάς οι καλαθοπλέκτες τις καθαρίζουν από τα φύλλα και τα μικρά κλαδάκια και συνήθως αφαιρούν εντελώς τον φλοιό. Πριν τις δουλέψουν, τις τοποθετούν από το βράδυ στο νερό, για να μαλακώσουν. Αντίθετα τις βέργες της λυγαριάς, αφού τις καθαρίσουν από τα φύλλα τις ξεραίνουν. Πριν τις χρησιμοποιήσουν, τις τοποθετούν σε στέρνες με νερό, σκεπασμένες καλά με πέτρες για δέκα ήμερες, για να μαλακώσουν, επειδή είναι σκληρές. Οι βέργες της λυγαριάς είναι πιο ανθεκτικές από αυτές της ιτιάς, για αυτό με αυτές κατασκεύαζαν τους πάτους των κοφινιών και γενικά τους πάτους όσων προϊόντων προορίζονταν να σηκώσουν μεγάλο βάρος.
  Τα εργαλεία που χρησιμοποιούν οι πλέκτες καλαθιών είναι η διχάλα, αυτοσχέδιο εργαλείο που αποτελείται από ένα κοντό ξύλο, διπλό, με στενό άνοιγμα για να καθαρίζονται οι βέργες από τα φύλλα, το τρισέτο, ένα μαχαίρι γυριστό πολύ κοφτερό που χρησιμεύει για να σχίζει σε λεπτές λωρίδες το καλάμι, αλλά και για να κόβει τις βέργες που περίσσευαν κατά το πλέξιμο και το καρφί για να σφηνώνει τις βέργες στο χείλος και τα πλευρά. Οι τεχνικές πλέξης όλων των ειδών καλαθοπλεκτικής δεν παρουσιάζουν μεγάλη διαφορά.
  Η διαχρονικότητα που χαρακτηρίζει την καλαθοπλεκτική τέχνη δεν είναι τυχαία.
Όμως η αγάπη, το μεράκι και η ιδιόμορφη τεχνική έκανε κάποιους να ξεχωρίζουν, αφήνοντας την προσωπική τους σφραγίδα σ’ αυτό που δημιουργούσαν.
Αυτή η τέχνη, που είναι κομμάτι του πολιτισμού μας, εξαφανίζεται όπως και τόσες άλλες. Ίσως έφτασε η στιγμή να αρχίσουμε να την αναζητούμε ...